آیت الله مصباح یزدی:
کوتاهی در انجام وظیفه فرهنگی خیانت به خون شهداست
رئیس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) قم در جمع تعدادی از اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی، انقلاب اسلامی را در دنیا بینظیر خواند و گفت: نمیتوان توقع داشت به محض پیروزی انقلاب همه امور به سرعت سامان بگیرد، چرا که کشور از آغاز با کمبودهای زیادی روبهرو بود و از طرفی بیگانگان نیز با تمام قوا به تلاش برای سرنگونی نظام پرداختند و اینکه نظام اسلامی توانست با رهبری حضرت امام(ره) و زحمات یارانش پابرجا بماند، مانند معجزه بود، اما میتوان با توجه به شرایط عینی و امکانات جامعه، شرایط و زمان معقولی برای به سامان رسانیدن کارها پیشبینی کرد.
آیتالله مصباح یزدی با اشاره به پیشرفتهای کشور در مسائل علمی و صنعتی و اقتصادی، آنها را شبیه معجزه دانست و در عین حال خاطرنشان کرد: مهمترین مسأله انقلاب اسلامی، بُعد فرهنگی یعنی همان باورها و ارزشهای اسلامی است؛ زیرا آنچه موجب تفاوت این نظام با سایر نظامها شده، جنبه فرهنگی آن است، وگرنه آبادانی و سازندگی در کشورهای دیگر نیز وجود دارد.
وی با تذکر این نکته که فعالیتهای فرهنگی بر خلاف فعالیتهای اقتصادی، سیاسی و اجتماعی دیربازده هستند و در برنامههای درازمدت آثار خود را بر جامعه میگذارند، نیروی انسانی با فکرو اراده قوی را منشا فعالیتهای فرهنگی دانست و ادامه داد: در اوایل انقلاب افرادی مانند شهید بهشتی، شهید مطهری و شهید باهنر در صدد پاسخگویی به این نیاز برآمدند و در همان چندماه کوتاه کارهای بنیادینی را پیریزی کردند که حتی امروز هم از ثمرات آن استفاده میکنیم، اما دشمنان زودتر از ما آنها را شناخته و با شهید کردن آنها خسارت فرهنگی زیادی را به کشور وارد آوردند.
آیت الله مصباح یزدی ادامه داد: با شهادت این بزرگان، نظام ما با خلأ مدیریت فرهنگی مواجه شد و حتی در بحث اسلامی شدن دانشگاهها کسانی روی کار آمدند که خودشان منشأ اشکال بودند و دانشکدههای حقوق و علوم سیاسی در اختیار کسانی بود که بعدها فسادشان معلوم شد. و میتوان گفت بسیاری از کسانی که در فتنه اخیر نقش کلیدی داشتند، از تربیت شدگان همین اساتید بودند.
آیتالله مصباح یزدی ادامه داد: با توجه به وضع دانشگاهها و درحالیکه بسیاری از مسؤولان درجه اول کشور سکولاریسم را ترویج میکردند، چگونه میتوان به اسلامی شدن دانشگاهها امیدوار بود؟
این استاد حوزه علمیه ادامه داد: در سالهای اخیر عدهای خواستند در این جهت حرکتی انجام دهند، اما همچنان راه با ابهامها و پیچیدگیهایی روبهروست و از نبود قدرت فکری برای برنامهریزی و قدرت سیاسی برای پشتیبانی رنج میبریم.
وی با اشاره به آسیبهای موجود در روند تصمیمگیری و اجرای مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: با وجود آنکه به فرموده حضرت امام(ره) و مقام معظم رهبری، مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی در حکم قانون است، اما کسانی که هنوز معنای ولایت فقیه را نفهمیده و یا قصد سوئی دارند، اختیارات ولی فقیه را محدود به موارد ذکر شده در قانون اساسی میدانند و معتقدند که رهبری حق ندارد در قانونگذاری دخالت کند.
وی در ادامه گفت: چاره سادهای میشد اندیشید (همانطور که اکنون به فکر افتادهاند) و ماده واحدهای در مجلس گذراند که مصوبات شورای انقلاب فرهنگی در حکم مصوبات مجلس شورای اسلامی است تا افرادی که سوء نیت دارند نتوانند در کار مصوبات شورای انقلاب فرهنگی خللی ایجاد کنند.
آیتالله مصباح یزدی با تأکید بر اینکه اسلامی بودن انقلاب به فرهنگ اسلامی آن است گفت: مشکل دیگر شورای عالی انقلاب فرهنگی، سایه انداختن مسائل سیاسی بر مسائل فرهنگی است، چرا که اگر فرهنگ بازیچه سیاستمداران شود، هرگونه خواستند قانون را تفسیر و عمل کنند، هر چند مصوبات شورای عالی در حکم قانون باشد.
به گفته وی، مشکل دیگر، خلأ ابزارهای نظارتی و پیگیری برای انجام مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی است که موجب میشود مصوبات آن شورا پشتوانه اجرا نداشته و کسی انجام آن را مطالبه نکند.
وی مشکل دیگر را نبودن دغدغه مجریان برای اجرا دانست و گفت: چه بسا مسؤولانی حتی بدون سوء نیت به قانون مصوب عمل نکنند چون آن را خلاف مصلحت میدانند، مگر آن که از قدرتی مافوق بترسند یا دغدغه شخصی داشته باشند.
رئیس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) قم ادامه داد: صرف نظر از مشکلات قانونی و سیاسی، باید احساس مسؤولیت را در خودمان تقویت کنیم. اگر انگیزه عمل وجود داشته باشد، برای رسیدن به مقاصد خود تلاش و پیگیری میکنیم تا به نتیجه برسیم، اما اگر انگیزهای نداشته باشیم، دنبال عذری میگردیم که آن را انجام ندهیم.
وی گفت: انسان باید توجه داشته باشد که در مقابل خدا باید پاسخگو باشد و اینکه عدهای با رأی آوردن فردی برای خوشآمد او، طرفدار وی میشوند، در حقیقت احساس مسؤولیت نمیکنند و خود را در مقابل خدا مسؤول نمیدانند.
آیتالله مصباح یزدی با اشاره به اینکه کوتاهی در وظیفه خیانت به خون صدها هزار شهید و جانباز و کسانی است که سالها شکنجههای بسیاری را که در این راه تحمل کردهاند، گفت: اگر انحرافی در کار ما ایجاد شود، این انحراف در جامعه و نسلهای بعد اثر خواهد گذاشت. و این مسؤولیت بیش از همه متوجه افراد فرهنگی کشور است؛ افراد دیگر ممکن است گناهانی مرتکب شوند اما مسؤول کفر و انحراف دینی و فکری مردم نیستند.
عضو مجلس خبرگان رهبری با ذکر نمونههایی گفت: گاهی یک سخن که به ظاهر یک تشکیک فلسفی است، در حقیقت ریشه همه باورها و ارزشها را قطع میکند و منشأ کفر میلیونها انسان میشود.
وی با اشاره به مبحث علوم انسانی، اسلامی شدن دانشگاهها، و مسائل فرهنگی روز و بحثهای متعددی که در این زمینه عنوان شده است گفت: قاعده عقلایی در هرکار رجوع به متخصص آن است و در بحثهای اسلامی و فرهنگی نیز باید به کارشناسان این امر مراجعه کرد و نباید تفاوت سلیقه در شیوه مدیریت باعث بیاعتنایی به مباحث کارشناسی و عمل به دلخواه یا مشاورههای غیرمتخصصان در مسائل اسلامی شود؛ زیرا چنین خط مشیای نشانه نداشتن دغدغه دینی و تبعیت از هوای نفس است.
برخورد با مرتکبان خلاف شرع وظیفه دولت اسلامی است
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی آثار آیت الله مصباح یزدی، رئیس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) همچنین در دیدار با جمعی از دانشجویان بسیجی دانشگاه تبریز و گروهی از خواهران بسیجی و دانشجویان بسیجی استان قم و شهرکرد به بررسی جایگاه دین در زندگی انسان پرداخت و گفت: هرچند این بحث در وهله اول ساده به نظر میرسد، اما دارای نکتههای پیچیده و مبهمی است که ناآگاهان به خطا میروند و شیاطین از آنها سوءاستفاده میکنند و مطالبی را وارونه جلوه میدهند و احیانا لغزشها و انحرافها و کجرویهایی پدید میآورند.
آیتالله مصباح یزدی با اشاره به اینکه طبق عقیده ما اولین انسان پیامبر بوده است، گفت: در گذشته جوامع بسیار ساده و بسیط بوده و مطالب مطرح شده نیز امور سادهای بود، اما با گذشت زمان و رشد جمعیت و تشکیل جوامع مختلف با آداب و رسوم، نژادها و زبانهای گوناگون، نیازهای بشر نیز پیچیدهتر شد.
وی با اشاره به تلاشهای شیاطین جن و انس در دینسازی و ایجاد انحراف در دین، به انحرافاتی که در مسیحیت رخ داده است، پرداخت و گفت: زمانی دین مسیحیت در اروپا رواج یافت و زمینهای فراهم شد تا اربابان کلیسا قدرت را در دست بگیرند و در حقیقت تنها قدرت علمی و سیاسی در مغرب زمین به شمار میرفتند، ولی کمکم انحرافات، دنیاپرستی و فسادهای اخلاقی کلیسا، مقدمات ضعف آنان را فراهم کرد و این اتفاقات با اکتشافاتی همراه شد که آموزههای کلیسا را تخطئه میکرد.
وی با اشاره به وحی نبودن بسیاری از آموزههای کلیسا ادامه داد: با پیدایش پروتستانتیسم و مدرنیته، بعد از رنسانس جایگاه دین تغییر کرد و دین که از نگاه غربیها تنها مسیحیت بود، جایگاه اخلاقی، سیاسی، اجتماعی و علمی خود را از دست داد.
عضو مجلس خبرگان رهبری خاطر نشان کرد: امروزه مسائل فرهنگی دنیا به هم مربوط است و به خاطر سیطره علمی غرب، فرهنگ غرب نیز ترویج شده و حتی در کشور ما هم اثراتی از فرهنگ غرب مشاهده میشود.
وی اعتقاد به شخصی بودن دین و جدا دانستن آن از سیاست را از جمله اثرات فرهنگ غرب در کشورمان دانست و گفت: حتی در کشور ما در برخی از دولتهای پیشین رسما دولتمردان و تئوریسینها به ترویج سکولاریسم پرداختند و این نشان میدهد که هنوز نسل جوان ما نیاز به پاسخی روشن درباره «جایگاه دین و اسلام در زندگی انسان» دارد.
آیت الله مصباح یزدی با اشاره به پاسخهای مختلف ارائه شده به این پرسش گفت: عدهای معتقدند از آنجا که در گذشته بشر کمبودهایی داشت که نمیتوانست آنها را جبران کند، انسان به دین نیاز داشت، ولی امروزه با پیشرفت علم و صنعت اساسا ماهیت انسان تغییر کرده است و دیگر نیازی به دین نیست؛ انسان امروز حقطلب است و میخواهد حق خود را از همه حتی خدا اگر خدایی باشد بستاند.
وی به پاسخ دیگری به این سؤال اشاره کرد و گفت: عدهای معتقدند انسان دارای ساحتها و ابعاد مختلفی است و همان گونه که هنر و زیبایی را دوست دارد، دوست دارد به یک امر ماورائی نیز اعتقاد داشته باشد. در حقیقت دین ساخته ذهن بشر است و از آنجا که بشر مورد احترام است همه ساحتهای او نیز مورد احترام خواهند بود، حتی دین او.
رئیس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) به پاسخهای دیگری نیز اشاره کرد و گفت: عدهای هم معتقدند که هرچند دین یک امر واقعی است و خداوند آن را نازل کرده، اما تنها برای زمان خاصی نازل شده و دارای تاریخ اعتبار است و امروزه با رشد عقل و امکانات نیازی به دین نیست و در حقیقت دین برای زمانی بود که انسان تکامل نیافته بود.
وی ادامه داد: عدهای هم میگویند گرچه دین یک امر واقعی و دارای ثبات است، اما فهم افراد از دین در هر زمان متغیر است، یعنی از متون دینی در گذشته مطالبی فهمیده میشد و امروزه مطالب دیگری فهمیده میشود و حتی در این راه تا آنجا جلو رفتهاند که معتقدند اساسا هیچ کلامی معنای ثابت ندارد و مخاطبان برای آن معنا میسازند.
آیت الله مصباح یزدی ادامه داد: عدهای نیز اعتقاد دارند که دین همان انجام ظاهر سنتها با تغییر محتواست. مثلا میگویند: امام حسین فردی مقدس و خوب بوده است، اما او برای «آزادی» کشته شد، پس باید انسان آزاد باشد یعنی هر کاری دلش میخواهد بکند؛ و با این سخنان در حقیقت ریشه دین را میزنند.
آیت الله مصباح یزدی با اشاره به مثالهایی درباره لزوم اجرای احکام اجتماعی دین، خاطر نشان کرد: حضرت علی علیهالسلام با تازیانه در بازار حرکت میکردند و متخلفان از احکام شرع را مجازات میکردند.
استاد اخلاق حوزه علمیه با اشاره ضمنی به سخن برخی از مسؤولان مبنی بر عدم ضرورت برخورد با متخلفان از احکام شرعی گفت: پس حضرت علی علیهالسلام نیز نباید با متخلفان برخورد میکرد، بلکه میبایست به کار فرهنگی میپرداخت تا جامعه اصلاح شود؟!
وی با بیان اینکه پلیس پشتوانه اجرای قانون است، گفت: همانگونه که پلیس با افرادی که دستفروشی یا سد معبر کنند برخورد میکند، با وجود اینکه آنها به امنیت کشور اخلالی وارد نمیکنند، در مسائل شرعی نیز هرجا تخلفی صورت گرفت باید برخورد شود.
وی بزرگترین وظیفه دولت اسلامی را حفظ شئون اسلامی دانست و گفت: وظیفه نیروی انتظامی است که همانگونه که با متخلفان از قانون برخورد میکند با متخلفان از احکام شرعی نیز برخورد کند.
آیت الله مصباح یزدی گفت: عدهای استدلال میکنند که دین، کار فرهنگی است و کار فرهنگی باید با ملایمت همراه باشد پس دین نیز با ملایمت و محبت همراه است، اما باید گفت این مغالطهای بیش نیست و صغرای این قیاس دارای این مشکل است که هرچند در دین کار فرهنگی وجود دارد ولی همه احکام دین فرهنگی نیست بلکه دفاع، مجازات و قصاص هم در دین وجود دارد.
استاد اخلاق حوزه علمیه با اشاره به آیهای از قرآن کریم گفت: در اجرای احکام خدا جای عاطفه نیست و نباید رأفتی در اجرای مجازات نشان داده شود.
وی با اشاره به مبنای غلط چنین دیدگاهی راجع به جایگاه دین در زندگی اجتماعی گفت: اگر دین همان است که غربیها گفتهاند، اصلا برای چه انقلاب اسلامی شد و بسیاری در این راه کشته شدند، چرا که در زمان طاغوت هم از کاخ گلستان شاه، مجلس روضهخوانی پخش میشد.
وی با اشاره به اینکه جایگاه دین در جامعه یک مسأله زیربنایی است، گفت: این مسأله باید به خوبی تبیین شود؛ چرا که هنوز برخی از نخبگان نیز قلمرو دین را نمیشناسند.
ایستادگی در مقابل فتنههای شیاطین با تقویت فکری مردم امکان پذیر است
آیت الله مصباح یزدی همچنین در جمع اساتید دوره طرح ولایت با اشاره به برکات فراوان این طرح، اظهار امیدواری کرد این فعالیتها مورد توجه امام عصر(عج) قرار بگیرد.
وی گفت: اگر واقعا کاری را بتوانیم مطمئن باشیم که مورد رضای خدای متعال و اولیای خداست به همان اندازه باید اهتمام بیش تری به انجام آن داشته باشیم. بنابر این چنین کاری باید با کمال افتخار و بدون هیچ چشمداشتی صورت گیرد، چرا که هرچه اخلاص و تلاش بیش تر باشد، برکات بیش تری در بر خواهد داشت.
وی یکی دیگر از آثار این تلقی را مهربانی و صمیمیت با دانشجویان دانست و گفت: این تلقی انسان را در نادیدهگرفتن و تحمل امور نامطلوب و احیانا ناهنجار یاری میکند.
آیت الله مصباح یزدی با تأکید بر اینکه بسیاری از نابسامانیها در کشور در اثر برداشتهای غلط و کمبود شناخت صحیح است، ادامه داد: هنوز پس از گذشت 31 سال از انقلاب اسلامی مسأله ولایتفقیه برای بسیاری از مسوولان متدین کشور ما حل نشده است، چه رسد به افرادی که از اصل با انقلاب اسلامی بیگانهاند.
عضو مجلس خبرگان رهبری ادامه داد: فردی که سالها بهعنوان یک فرد برجسته انقلابی شناخته میشد و خودش را رهبر پیروان خط امام معرفی میکرد و حتی پستهایی از طرف حضرت امام(ره) به او واگذار شده بود، امروز صراحتا میگوید من در زمان امام هم به ولایتفقیه اعتقاد نداشتم.
وی با اشاره به ماجرای فتنه اخیر ادامه داد: هنوز هم کسانی هستند که چون میخواهند چند صباحی بیش تر بر اریکه قدرت باقی باشند به عدم اعتقاد خود به ولایتفقیه اعتراف نکردهاند.
آیتالله مصباح یزدی با اشاره به اینکه نمیتوان اینان را دشمن اسلام و کشور دانست، این مساله را ناشی از حل نشدن مساله ولایتفقیه برای آنها بیان کرد و گفت: هنوز بسیاری معتقدند که حضرت امام(ره) با درایت خود توانست رهبری مردم را بر عهده گیرد و سخنرانیها و موضعگیریها و اعلامیهها و سپس تبعیدها زمینه را فراهم کرد تا بهعنوان قهرمان شناخته شود و ولایتفقیه پاداشی بود که مردم به ایشان دادند. اما کسانی که بر اساس اعتقاد قلبی حرکت خود را بر اساس ولایتفقیه تنظیم کنند و شرعیت حکومت اسلامی را به آن بدانند، شاید خیلی زیاد نیستند.
وی یکی از وظایف مهم اساتید طرح ولایت را تبیین صحیح مفهوم ولایتفقیه و مبانی آن دانست و گفت: تصور بنده این است که بیش از هشتاد درصد شرکت کنندگان در این طرح به قدر کافی با این اصل به صورت مبنایی آشنا شدهاند که این موفقیت بزرگی است.
آیت الله مصباح یزدی خاطر نشان کرد: دوام انقلاب اسلامی و مقابله با فتنههای شیاطین، در گرو تقویت فکری جوانان به ویژه دانشجویان است چون اثرگذاری بیش تری در جامعه دارند.
وی با اشاره به برکات این طرح در سالهای گذشته گفت: هنوز مسوولان کشور به اهمیت این طرح پی نبردهاند و این مسوولیت ما را چندین برابر میکند، چرا که اگر آنها متوجه بودند با برنامهریزی و کمک، باری از دوش دستاندرکاران این طرح برمیداشتند، ولی الآن باید این کاستیها با زحمات شما جبران شود.
آیتالله مصباح یزدی خاطر نشان کرد: حتی اگر این حرکت هیچ بهبودی در وضعیت سیاسی کشور نداشته باشد، همین که بتوان دانشجویی را در عرض بیست روز با دین آشنا کرد، کار بسیار بزرگی است و ارزش فوقالعادهای دارد.
استاد اخلاق حوزه علمیه با تأکید مجدد بر لزوم اخلاص در اعمال گفت: توجه به این نکتهها باعث میشود تا قلب ما این آمادگی را کسب کند که این کارها را با اخلاص انجام دهیم و همین تمرینی میشود تا سایر کارهایمان را نیز خالصانه به سرانجام برسانیم و این بهترین پاداشی است که امیدواریم خداوند به ما عطا کند.